به نام خدا
موضوع : روشهای نو و ابتکاری در آموزش مفاهیم دینی
محقق : فرخنده محمدی – 85-86
مقدمه
به نظر من معلم به باغبانی می ماند که می خواهد بذری را در زمین بکارد همه می دانیم که اگر زمین را قبلا آماده نکرده باشد نتیجه ی مطلوب را از کار خود نمی بیند. هر چند که می تواند به هر صورت بذر خود را بپاشد.
ما باید قبول کنیم که دانش آموزان علاوه بر چند ساعتی که به مدرسه می آیند، عالم دیگری در محیط خانه و بیرون از آن دارند. پس ما می توانیم برای کمک به تدریسمان به شرایط و روحیات دانش آموزان که مخاطبان ما هستند تا حد ممکن آشنا شویم. تجربه ی هفده ساله ی من به عنوان یک معلم دینی به من ثابت کرده است که ابتدا باید دلبری کرد بعد رهبری.
تدریس من بعنوان یک معلم دینی ایجاب می کند که ابتدا باید شرایط دانش آموز و کلاسم را بسنجم. بعد روش تدریس مناسب را با خلاقیت خودم و فعالیت و شرکت هر چه بیشتر دانش آموزان اجرا نمایم تا برای دانش آموزان جذاب و خوشایند بوده و به هدف های درس مربوطه هم کمک کرده باشد و نتیجه ی مطلوب بدست آید.
بیان مساله
این مسئله ذهن مرا به عنوان یک معلم دینی سالیان درازی، شاید از دوران تحصیل خودم در دوره ی راهنمایی از کلاس دینی به خود مشغول کرده و آن این بود که آیا درس دینی حفظ چند سئوال درسی برای همان سال تحصیلی و فراموش کردن آن در سالهای بعد، و یا ترساندن دانش آموزان از قبر و قیامت و عذاب است؟
که به نظر من این مطالب را پدران و مادران با نصیحت فرزندان خود تا حدودی آنها را با این مسئله آشنا کرده اند و معلم دینی باید چیزی فراتر از این اطلاعات را در اختیار آنها بگذارد. این بود که با خود اندیشیدم حالا که این توفیق شامل حال من شده که معلم دینی شوم گامی فراتر بگذارم که اولا کلاسم را از سردی و بی حوصلگی در آورم ثانیا رغبت دانش آموزانم را به درس دینی و کلاس آن برانگیزم تا یادگیری مطالب درسی در ذهن آنها پایدار شود.
نتیجه گیری
همه این مطلب را به خوبی می دانیم که دینی درس نیست بلکه روش زندگی و اعتقاد و عمل است. و نیز چگونه زندگی کردن برای ما مسلمانان بسیار با اهمیت می باشد و بدون شک اجرای روشهای مناسب تدریس در بالا بردن کیفیت کار مثمر ثمر خواهد بود و این امر هم موجب تقویت مسائل دینی در دانش آموزان و هم موجب رضایت خود معلم از کارش می باشد و انشاء الله رضایت خداوند را هم به دنبال خواهد داشت.
چرا که معلمی فقط یک شغل نیست و معلم فقط برای پاداش مادی کار نمی کند و مهمتر از آن اجر معنوی است علی الخصوص برای معلم دینی. از همکاران محترم تقاضا دارم که هر چند گاهی نتایج کار خود را بررسی نمایند و برای بهبود شرایط موجود روشهای مختلف را امتحان نمایند.
به نام خدا
موضوع : چگونه می توانم دست سرد دانش آموزم را در دست های گرمم صمیمانه بفشارم تا مورد رحمت خداوند قرار گیرم.
محقق : فوزیه غفاری- نسرین فارسیان
مقدمه و بیان مسئله
تحقیق انجام گرفته در مورد دانش آموزی است که بطور ناگهانی رفتار و اخلاقش نسبت به گذشته تغیبر نموده و در درس افت زیادی داشته و حکایت از مشکلی داشت که باعث اضطراب و نگرانی وی شده بود.
با پیگیری مستمر اینجانب و مدیر محترم مدرسه و ارتباط صمیمی همراه با محبت با دانش آموز این نکات روشن شد:
1- چون چند سال پیش وی توسط آب جوش سوختگی در بدنش ایجاد شده باعث نگرانیش شده بود و غم و غصه وی ناشی از این مسئله بود که شاید در زندگی آینده دچار مشکلاتی شود.
2- رفتار نامناسب نامادری در غیاب بیش از اندازه پدر، مشکلاتش را دو چندان کرده بود.
این دو مسئله به وضوح در افت درسش موثر بوده و باعث بروز رفتار و کردار نامناسب در وی شده بود. که با پیگیری و برقراری رابطه محبت و دوستی و ایجاد اعتماد به نفس در وی و همچنین صحبت با پدرش که در تعطیلات تابستان دخترشان را به پزشک متخصص پوست برده و مشکل وی با دوبار عمل جراحی پوست تا اندازه ای بهبود یافت و همچنین با دعوت از نامادری در مدرسه بعنوان عضوی در مشاوره و حل مسائل بصورت غیر مستقیم، پی به رفتار نا مناسب خود برده.
نتیجه گیری
حال الحمد الله دانش آموز ساعی با روحیه عالی در جمع دوستانش در حال درس خواندن است با هدف اینکه در آینده " ان شاء الله" فرد مثمر ثمری باشد بطور جدی تلاش می نماید . ما نیز خدا را شاکر هستیم که دست دانش آموز را مانند فرزند خودمان در دست هایمان صمیمانه می گیریم و حامی و دلسوزی وی باشیم . امیدوارم خداوند رحمت بی دریغ خود را بر کلیه خدمتگزاران به اسلام ناب محمدی ارزانی بخشد. .
به نام خدا
موضوع : بررسی علل لکنت زبان یک دانش آموز پایه دوم مقطع راهنمایی
محقق : فریبا پیر دهقان – 86-87
بیان مساله
مسئله اصلی که من برخورد داشته ام این است که چه کارهایی می توان انجام داد تا دانش آموز (الف-م) ( که دچار لکنت زبان می باشد و از این مسئله بسیار رنج می برد و همین مسئله باعث افت درسی و گوشه گیری این دانش آموز شده است): مانند سایر دانش آموزان از کلاس درس بدون اضطراب استفاده کند و از گوشه گیری و انزوای او جلوگیری شود.
دانش آموز (الف-م) 14 سال سن دارد و در پایه دوم راهنمایی تحصیل می کند. گوشه گیری و انزوای او، همچنین ضعیف بودن درسهایش باعث نگرانی دبیران و مسئولان مدرسه و خود من شده بود. بطوری که بعضی از دبیران اظهار می کردند که چرا این دانش آموز را ثبت نام نموده اید . تعدادی دیگر از دبیران می گفتند وی با استعداد می باشد اما علاقه ای به درس ندارد و بعضی دیگر هم اظهار می داشتند که بخاطرلکنت زبان شدیدی که دارد بهتر است در مدرسه استنایی باشد.
مسئله لکنت او باعث شده بود که از معلمان و همکلاسیهایش دوری کند و کمتر خود را در جمع نشان دهد.
نتیجه گیری
به نظر می رسد که هیچ چیزی گویاتر از علاقه و شور و شعف دانش آموز (الف-م) در تایید اثربخشی این طرح موجود نباشد.
بعضی وقتها که خود فراموش می کردم او را صدا بزنم تا در مراسم آغازین برنامه اجرا کند خود او یادآوری می کرد و از من می خواست تا در مراسم آغازین نیایش و یا مطلبیددیگری را بخواند.
از مربی پرورشی و سایر همکاران خواستم تا نظرات خود را در مورد دانش آموز (الف-م) به صورت جداگانه بنویسند و به من تحویل دهند. گزارش آنها خوشبختانه حاکی از تغییرات در رفتار و گفتار او بود به طوری دیگر او از پاسخ دادن شفاهی طفره نمی رفت و سرش را پائین نمی انداخت. مهمتر از همه دیگر چون گذشته کتابی را به بهانه ی خواندن تا مبادا دوستاش با او حرف بزنند و او خجالت بکشد را جلوی صورتش قرار نمی داد. به راحتی با دانش آموزان صحبت می کرد و نمی ترسید که شاید او را مسخره کنند. .
به نام خدا
موضوع : چگونه می توانیم دانش آموزان و معلمان را به انجام فرایض دینی ترغیب کنیم.
محقق : نسرین احمدی- فریده رحیمی- ناهید محمدیان- 86
مقدمه
از دیدگاه اسلام انسان موجودی اجتماعی و تربیت پذیر است که رشد و تعالی وی در متن جامعه صورت می گیرد از این رو توصیه های اخلاقی و تربیتی خاصی برای ظهور استعدادها و توانایی های انسان ارائه کرده است.
بیان مساله
ما در مدرسه ای انجام وظیفه می کنیم که هم اولیاء و هم دانش آموزان از نظر فرهنگی در سطح متوسط به پایین می باشند و انجام بسیاری از فرایض دینی توسط آنها انجام نمی شود و یا اینکه اشتباهات فراوانی از نظر عملکرد در آن دیده می شود به همین سبب با توجه به اینکه ما سال هایی ازدوران خدمتی خود را در این آموزشگاه سپری نموده ایم به این فکر افتادیم در پی راه حل هایی جهت ارتقاء سطح آگاهی دانش آموزان معلمان و اولیاء در زمینه دینی شویم. مهم ترین مسئله ای که ما با آن برخورد داشته ایم این است که چه تمهیدات و کارهایی می توان انجام داد تا دانش آموزان بتوانند با قرآن، مطالب قرآنی و انجام امور دینی الفت و انس بیشتری پیدا کنند و حداقل بتوانند در حدی که از آنان انتظار می رود قرآن را بخوانند و آن را در زندگی روزمره خود به کارگیرند و سرلوحه زندگی خود قرار دهند.
نتیجه گیری
در پایان و در آخرین مرحله از انجام پژوهش ، گزارش نهایی می توان در رابطه با این پژوهش ذکر نمود این است با توجه به اینکه این آموزشگاه در نقاط حاشیه سطح شهر قرار دارد و بیشتر اولیاء و خانواده ها از نظر مسائل دینی و انجام فرایض در سطح نسبتا پائینی قرار دارند و از آنجا که دانش آموزان این آموزشگاه در متن این خانواده ها پرورش یافته اند لازم دیدیم آنچه از دست ما بر می آید برای ارتقاء سطح کیفی آموزه های دینی در آموزشگاه انجام دهیم.
با توجه به جمع بندی مطالب ذکر شده و تغییر رفتار موجود چه در همکاران، اولیاء و دانش آموزان در جهت مثبت به این نتیجه رسیدیم که این کلاسها را در سال آینده نیز برگزار نمائیم.
به نام خدا
موضوع : بررسی مشکلات یادگیری و رفتاری دانش آموز سال سوم راهنمایی
محقق : نرگس بابایی- نادره معماری - 86
مقدمه
معلمان به تجربه دریافته اند که حتی مهم ترین نوع درس دادن هم بدون در نظر گرفتن جنبه های روان شناختی حاکم بر فضای کلاس و دانش آموزان چندان تاثیری ندارد.
وقتی که اکثر دانش آموزان فضای کلاس را فضایی امن به شمار می آورند که در آن، شخصیتشان زیر هجوم انتقادها ، تبعیض ها و بی توجهی خرد نمی شود، به گونه ای موثر فرایند تدریس نیز تحت تاثیر قرار می گیرد.
بیان مساله
در میان دانش آموزان سال سوم راهنمایی فردوسی دانش آموزی به نام پروین باقدی متوسط و پوستی تیره توجه دانش آموزان و معلمان را به خود جلب نموده است . او در کلاس دارای رفتارهای بی شماری از جمله خشونت، پرخاشگری و ضعف درسی بود و نسبت به انجام مسولیتهای محول شده به او بی توجه و سهل انگار بود . در کلاس نیز ایجاد بی نظمی می نمود و با این رفتار خود توجه دیگران جلب می نمود و بیشتر اوقات بدون دلیل قانع کننده کلاس درس را ترک می نمود و طی چند بار دعوت از اولیای وی برای حل مشکل او به نتیجه ای نرسیدیم و اولیاء به مدرسه مراجعت ننمودند در ابتدا نیز از طرح مشکل خود خودداری می نمود و سکوت کرد.
با توجه به مشکلات موجود درصدد رسیدگی به مشکل او برای رسیدن به هدف مطلوب که همانا تغییر رفتار در اوست برآمدیم .
نتیجه گیری
اقدامات انجام شده در رابطه با تغییر رفتار در دانش آموز پروین موثر واقع شده و او دارای صفات مثبتی از جمله صفات زیر شده است:
- ایجاد اعتماد به نفس
- ایجاد روابط حسنه با دوستان و تغییر اخلاق و رفتار در برخورد با همسالان
- ایجاد روحیه ی مسئولیت پذیری
- پیشرفت تحصیلی
- همانند سایر دانش آموزان مقررات کلاس را رعایت می کند
- قبول کردن راهنمایی دیگران و به کار بستن آن
- عدم مخالفت با عقاید و نظرات دیگران
- شرکت در گروه و انجام کارهای گروهی
- در صورت اشتباه احساس ندامت و پشیمانی می کند و درصدد جبران بر می آید
- به علت ارتباط مناسب با خانواده فضای صمیمی تری بین دانش آموز و خانواده بوجود می آید.
به نام خدا
موضوع : چگونه درک مطالب ریاضی را برای دانش آموزان دوره راهنمایی بهتر کنیم؟
محقق : کورش زند کریمی
مقدمه
طی چهارده سال اخیر که مستقیم و غیر مستقیم با ریاضیات سروکار داشته ام، چه در دوران مدرسه و دانشگاه و چه به عنوان دبیر ریاضی در مدارس راهنمایی ، یک پرسش بی جواب چون سایه همه جا مرا دنبال کرده است. " ریاضیاتی که می خوانیم به چه دردمان می خورد؟"
بیان مساله
اینجانب وقتی امسال برای اولین بار سر کلاس درس رفتم با توجه به ارزشیابی ورودی که از دانش آموزان به عمل آوردم متوجه شدم که دانش آموزان این مدرسه در درک مطالب ریاضی بسیار کند و ضعیف هستند. به این فکر افتادم که چگونه ممکن است دانش آموزی با این وضعیت تحصیلی به این مقطع رسیده باشد. دیدم که پرداختن به این مساله وقت و طاقت زیاد می خواهد که خارج از حوزه ی بحث ما نیز هست.
نتیجه گیری
از موارد ذکر شده در این اقدام پژوهی می توان به نتایج حاصله زیر اشاره کرد:
- در دانش آموزان انگیزه ی لازم برای یادگیری درس ریاضی به وجود آمده است، و دانش آموز با علاقه به کلاس ریاضی می آید.
- از غیبت های غیر موجه در کلاس ریاضی کاسته شد.
- دانش آموز اگر یکی از مطالب گذشته را فراموش می کرد، دیگر آن را به حساب بی استعدادی نمی گذاشت و همین امر باعث تلاش بیشتر دانش آموزان می شد.
- از بی توجهی و بی نظمی و احساس خستگی در کلاس ریاضی به حد چشم گیری کاسته شد.
- دانش آموزان به معلم ریاضی بسیار ابراز علاقه می کردند و حتی برخی مشکلات شخصی خود را نیز با من در جریان می گذاشتند.
به نام خدا
موضوع : الهه دانش آموزی با تفاوت های فردی و شخصیتی از آن خود
محقق : مریم زنده زبان 85-86
بیان مساله
در یکی از مدارس مناطق نسبتا محروم تدریس می کردم و مشخص است که در این مدارس دانش آموزانی که مشکل دارند کم نیستند اما الاهه در این مدرسه دانش آموزی بود که مشکلش به مرحله جدی رسیده بود و اگر مشکلش حل نمی شد شاید دیگر هرگز نمی توانست به جمع دوستانش برگردد . الهه دانش آموز یکی از کلاسهای سال سوم راهنمایی بود . دانش آموزی که در آن کلاس پر هیاهو و هیجان کمتر دیده می شد و در جای در آخر کلاس گاه فراموش می شد او هیچگاه در هیچ بحثی در کلاس شرکت نمی کرد و همیشه برای انجام کارهای گروهی مشکل داشت . وضعیت درسی الاهه بشدت ضعیف بود و این ضعف در آزمون های شفاهی بیشتر دیده می شد به ندرت دیده می شد که الاهه به پرسشهایی که از او می شد پاسخ دهد. مسئله قابل توجه دیگر درباره مشکل الاهه موهای ابرو و سر او بود بارها که رفتار الاهه را زیر نظر داشتم متوجه شدم که هرگاه سردرگم و عصبی می شود بدون آنکه متوجه باشد اقدام به کندن موهای سر و ابروی خود می کند و این مسئله باعث شده بود که او ابروها و موهایی کم پشت داشت و حتی برخی نقاط مو و ابروهایش کاملا بی مو شده و پوست در آن نقاط دیده می شد. پس برای آنکه بیشتر با مشکلات الاهه و دلایل آن آشنا شوم با همکاری اولیا مدرسه اقدام به برگزاری جلسه مشاوره با الاهه و دعوت از یکی از والدین او برای بررسی وضعیت الاهه شد.
نتیجه گیری
در پایان سال الهه را میشد نوجوانی ایده آلنامید. هر چند هنوز هم بسیار حساس بود و اگر رها شود ممکن بود دوباره دچار مشکلاتی حتی جدی تر شود . اما من خیالم راحت بود زیرا اکنون الهه در خانواده هایی بود که می دانستند که هر نوجوان برای قبول و اعتماد به دیگران باید اول خود را بشناسد و به خود اعتماد کند و اعتمادی که در نتیجه تجربه برای فرد بوجود می آید و مبنای نگاه او به خودش است. و هر نوجوان گلی است با بویی مخصوص خود. پس اگر به تفاوت های فردی توجه کنیم و فرزندمان را همانگونه که هست بپذیریم و او را حمایت کرده و بستاییم حنما نوجوان موفقتری خواهیم داشت.
به نام خدا
موضوع : نقش مطالعه غیر درسی بر یادگیری بهتر و بیشتر دانش آموزان
محقق : محبوبه مولانی – 85-86
مقدمه
شناخت ویژگی ها ، توانایی ها، نیازها و علاقه های کودکان و نوجوانان این وظیفه را متوجه مربیان ، والدین، هنرمندان و کتابداران می کند تا بکوشند آنچه در توان دارند در خدمت فراهم کردن شرایط مساعدی باشند که فرایند رشد ذهنی و پرورش و شکوفایی استعدادهای کودکان و نوجوانان را تسهیل کند . شکی نیست که یکی از مهمترین این شرایط ایجاد عادت هایی است که آنان را به سمت شناخت و آگاهی هدایت می کند. ایجاد عادت به مطالعه یکی از عادت های پسندیده است. آنان نیازمند این هستند که خود را بهتر بشناسند و به قابلیت های خود پی ببرند، دایره شناخت خود را از محیط بالا ببرند و با روابط انسانی بهتر آشنا شوند پس تلاش برای ایجاد عادت به مطالعه باید از اولویت های کارگزاران فرهنگی باشد
بیان مساله
. هنوز یک ماه از سال تحصیلی نگذشته بود که بیشتر همکاران از وضعیت درسی و ضعف بنیه ی علمی دانش آموزان نگران بودند. به عنوان مثال دبیر علوم اجتماعی اظهار داشتند که دانش آموزان هیچی درس را نمی خوانند. دبیر دینی و عربی و علوم هم همینطور، هر کدام از همکاران به گونه ای و به شوخی می گفتند که همه اش تقصیر دبیر ادبیات هاست. به نظر من شاید این یک شوخی دوستان باشد اما واقعیت امر هم همینطور بود. درست است اگر دانش آموزان بتوانند خوب بخوانند و بنویسند، قدرت درک مطلب و تفهیم مطالب بیشتری خواهند داشت.
نتیجه گیری
1- تحلیل محتوا، روش و وسایل آموزشی بایستی متناسب با هدفهای آموزشی انتخاب و تنظیم شود.
2- فعالیتهای آموزشی هرگز نباید منحصر به محتوای کتاب درسی شود.
3- فعالیتهای یادگیری باید متنوع و حتی در صورت لزوم فراتر از مطالب مطرح شده در کتاب درسی باشد که می تواند شامل مطالعه ی آزاد، مطالعه ی کتب غیر درسی مرتبط با موضوع درس و تهیه گزارش و خلاصه ی مطالب آموزشی و نتایج تحقیقات و سفرهای علمی و ... کاملا ابتکاری و نو باشند.
4- با توجه به شناخت توانایی ها و علایق دانش آموزان برای پرورش و شکوفایی استعداد ها و توانایی های وی کتاب غیر درسی در نظر گرفته شود که مطالعه غیر درسی منجر به بیزاری و انزجار دانش آموزان نشود بلکه علائق آنان به مطالعه را بیفزاید.
5- اصول مطالعه را طوری به دانش آموزان القاء کنیم که دانش آموزان با آن لذت خواندن و هیجان ناشی از کشف دانش و آثار تخیلی را تجربه کنند.
به نام خدا
موضوع : الهه دانش آموزی با تفاوت های فردی و شخصیتی از آن خود
محقق : مریم زنده زبان 85-86
بیان مساله
در یکی از مدارس مناطق نسبتا محروم تدریس می کردم و مشخص است که در این مدارس دانش آموزانی که مشکل دارند کم نیستند اما الاهه در این مدرسه دانش آموزی بود که مشکلش به مرحله جدی رسیده بود و اگر مشکلش حل نمی شد شاید دیگر هرگز نمی توانست به جمع دوستانش برگردد . الهه دانش آموز یکی از کلاسهای سال سوم راهنمایی بود . دانش آموزی که در آن کلاس پر هیاهو و هیجان کمتر دیده می شد و در جای در آخر کلاس گاه فراموش می شد او هیچگاه در هیچ بحثی در کلاس شرکت نمی کرد و همیشه برای انجام کارهای گروهی مشکل داشت . وضعیت درسی الاهه بشدت ضعیف بود و این ضعف در آزمون های شفاهی بیشتر دیده می شد به ندرت دیده می شد که الاهه به پرسشهایی که از او می شد پاسخ دهد. مسئله قابل توجه دیگر درباره مشکل الاهه موهای ابرو و سر او بود بارها که رفتار الاهه را زیر نظر داشتم متوجه شدم که هرگاه سردرگم و عصبی می شود بدون آنکه متوجه باشد اقدام به کندن موهای سر و ابروی خود می کند و این مسئله باعث شده بود که او ابروها و موهایی کم پشت داشت و حتی برخی نقاط مو و ابروهایش کاملا بی مو شده و پوست در آن نقاط دیده می شد. پس برای آنکه بیشتر با مشکلات الاهه و دلایل آن آشنا شوم با همکاری اولیا مدرسه اقدام به برگزاری جلسه مشاوره با الاهه و دعوت از یکی از والدین او برای بررسی وضعیت الاهه شد.
نتیجه گیری
در پایان سال الهه را میشد نوجوانی ایده آلنامید. هر چند هنوز هم بسیار حساس بود و اگر رها شود ممکن بود دوباره دچار مشکلاتی حتی جدی تر شود . اما من خیالم راحت بود زیرا اکنون الهه در خانواده هایی بود که می دانستند که هر نوجوان برای قبول و اعتماد به دیگران باید اول خود را بشناسد و به خود اعتماد کند و اعتمادی که در نتیجه تجربه برای فرد بوجود می آید و مبنای نگاه او به خودش است. و هر نوجوان گلی است با بویی مخصوص خود. پس اگر به تفاوت های فردی توجه کنیم و فرزندمان را همانگونه که هست بپذیریم و او را حمایت کرده و بستاییم حنما نوجوان موفقتری خواهیم داشت.
